Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’na kimler başvurabilir?
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) kapsamında yapılması tasarlanan araştırmalar için etik onay başvurusu şu koşullarda yapılabilmektedir.
■ Tıbbi müdahale ve hayvan kullanımını gerektiren araştırmalar dışında kalan ve sosyal ve beşerî bilimler alanında doğrudan ya da elektronik ortamda gerçek kişilerin katılımıyla her türlü anket, test, ölçek, mülakat, gözlem, resim, çizim, video film ve ses kaydı niteliğindeki veri toplama yöntemleriyle yapılacak bilimsel araştırma ve çalışmalar için OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’na başvurulması gerekmektedir. Etik kurul, yapılan başvuruları OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu Yönergesi kapsamında değerlendirmektedir.
■ OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’na başvuran araştırmacının Ondokuz Mayıs Üniversitesi akademik ya da idari personeli olması veya Ondokuz Mayıs Üniversitesine bağlı bir enstitü ya da araştırma-uygulama merkezinde görev yapıyor veya lisansüstü eğitim görüyor olması gerekmektedir. OMÜ çalışanı ve öğrencisi olmayan araştırmacıların başvuruları için kurulun değerlendirme yetkisi bulunmamaktadır.
■ OMÜ çalışanları ve öğrencileri tarafından tasarlanan, gerçek kişilerin katılımcı olarak kullanılacağı lisansüstü tezler, TÜBİTAK, BAP ve bireysel araştırma projeleri için etik kurul onayının alınması gerekmektedir.
Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’na başvurabilmek için yapılması gerekenler nelerdir?
Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’na başvuracak araştırmacıların hazırlaması gereken belgeler ve başvuru prosedürü belirlenmiştir. Bu kapsamda araştırmacıların dosyasında yer alması gereken başvuru dilekçesi ve formlarla ilgili hususlar tanımlanmış olup, başvuru yapacak olanların aşağıdaki konulara dikkat ederek başvurularını yapmaları gerekmektedir.
1. Başvuru esnasında istenen başvuru dilekçesi ve başvuru formu gibi tüm belgelerin bilgisayar ortamında doldurulması ve yazılması gerekmektedir. Etik kurula başvuru için gerekli tüm bilgi, belge ve formlar web sayfamızda yer almaktadır (http://www.omu.edu.tr/tr/universitemiz/kurul-ve-komisyonlar).
2. OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurul Başkanlığı’na hitaben bir dilekçe yazılmalıdır (Ek-1 Dilekçe Formu).
3. Ondokuz Mayıs Üniversitesinin web sayfasında yer alan başvuru formu eksiksiz ve doğru bir biçimde doldurulmalıdır (Ek-2 Etik Kurul Başvuru Formu).
4. Katılımcılar için hazırlanmış gönüllü katılım formu doldurulmalıdır (Ek-3 Gönüllü Katılım Formu).
5. Araştırmada kullanılacak mülakat, anket, ölçek gibi ölçme araçlarının başvuru formuna ölçeklerin kime ait olduğunu gösteren bilgilerle birlikte düzenli bir şekilde eklenmesi gerekmektedir.
6. Daha önce başkaları tarafından geliştirilmiş bir ölçeğin kullanılması durumunda ölçek sahibinden izin alındığını gösterir belge başvuru formuna eklenmelidir.
7. Yapılan başvuru yeni bir ölçek geliştirme konusunu içermekteyse Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’na yapılan ilk başvuruda mutlaka tasarlanan ölçekte yer alması düşünülen soru havuzu ile ilgili uzman görüşlerini içeren belgeler de başvuru formuna eklenmelidir. Yeni bir ölçek geliştirme çalışmasında ölçek maddelerin amaca uygunluğunu belirten konunun iki uzmanına ait imzalı form ve Türkçe Dil geçerliliğini yapmış uzman formu olmak üzere toplam 2 form dosyaya ek belge olarak eklenmelidir. Ölçek geliştirme çalışması tamamlandıktan sonra Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’ndan yeniden izin alınmalıdır (Ek-4 Ölçek Geliştirme Formu).
8. Araştırma 18 yaşından küçük çocuklar veya yasal temsilcilik gerektiren kişiler üzerinde yapılacaksa veli/vasi onay formu eklenmelidir (Ek-5 Veli/Vasi Onay Formu).
9. Başvuru dosyasına araştırmacıların her biri tarafından imzalanmış olan taahhütname eklenmelidir (Ek-6 Gizlilik Taahhütnamesi).
10. Araştırmacıların istenen tüm belgeleri eksiksiz bir şekilde tamamlayıp dosyalarına koyduklarına dair başvuru kontrol listesini de başvuru dosyası ile birlikte teslim etmeleri gerekmektedir (Ek-7 Başvuru Kontrol Listesi)
Başvuru için yukarıda sıralanan bilgi ve belgelerin eksiksiz bir şekilde hazırlanarak, bir adet fiziksel dosyanın sorumlu araştırmacı tarafından imzalanmış olarak Rektörlük Genel Evrak bürosuna teslim edilmesi gerekmektedir.
Başvurunuz, vereceğiniz imza karşılığında görevli memur tarafından evrak kayıt defterine işlenecek ve yanınızda fazladan getirdiğiniz başvuru dilekçenizin bir nüshasına başvurunuzun kayıt tarih ve sıra numarası yazılarak görevli memur tarafından imzalanıp size geri verilecek, bu şekilde başvurunuz tamamlanmış olacaktır.
Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun yetki ve sınırlılıkları nelerdir?
■ OMÜ çalışanı ve öğrencisi olmayan araştırmacıların başvuruları için kurulun değerlendirme yetkisi bulunmamaktadır.
■ OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun OMÜ çalışanı ve lisansüstü öğrencisi olan araştırmacıların başvurularını reddetme yetkisi yoktur. Kurul, başvuruların ilgili düzenlemelere uygun hale getirilmesi için görüş ve tavsiyelerini bildirir ya da etik sorunlar içermesi nedeniyle yapılan başvurulara etik onay verilmesinin uygun olmadığına karar verebilir.
■ Başvuru koşullarına uygun olmayan başvuruların koşullara uygun hale getirilmesi için kurul revize kararı verebilir.
■ OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun onayı, kurul yazısının tarihinden itibaren geçerlidir. Başvuru konusu ile ilgili bilimsel araştırma ve çalışmalar etik kurulun onayından sonra aktif olarak başlatılmalıdır.
■ Veri toplama süreci tamamlanmış çalışmaların etik açıdan incelenmesi OMÜ Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun görev kapsamının dışındadır.
ÖNEMLİ BİLGİ
■ Lütfen evrak çıktılarınızı arkalı önlü olarak almayınız. Ayrı kağıtlara alınız.
■ Her ayın son cuma günü toplantı tarihimiz olup o ay yapılacak olan toplantı tarihinden bir önceki çarşamba günü mesai bitimine kadar elden Rektörlük Evrak Kayıt Birimine teslim edilen başvurular toplantıya dahil edilecektir. (Örneğin:29 Mart 2024 CUMA toplantı tarihimiz olup mart ayı için son dosya teslimi 20 Mart 2024 ÇARŞAMBA günüdür, Nisan ayı için son dosya teslimi 17 Nisan ÇARŞAMBA günüdür.)
■ Etik kurul tarafından herhangi bir nedenle revize kararı verilen başvuruların, ilgili araştırmacılar tarafından etik kurul kararında belirtilen revize nedenlerinin (eksikliklerinin) giderilerek tüm belge ve formlarla birlikte ilk kez başvuruluyormuş gibi yeniden etik kurula başvurmaları gerekmektedir.
■ Etik kurul izni almak isteyen lisansüstü öğrencilerin başvuru dilekçelerini kendileri adına yazmaları, danışmanlarını ise başvuru formundaki ilgili yere yazmaları gerekmektedir.
■ Başvurular hakkında alınan karar, resmi yazıyla araştırmacının bağlı bulunduğu birim veya kuruma (enstitü, fakülte, araştırma merkezi vb.) bildirilmektedir. Ayrıca başvurular hakkında alınan kararlar araştırmacıların talep etmeleri doğrultusunda başvuru esnasında beyan ettikleri e-posta adreslerine de gönderilecektir.
ÇALIŞMA TAKVİMİ
| ÇALIŞMA TAKVİMİ | |
| SON BAŞVURU TARİHİ | TOPLANTI TARİHİ |
| 22 Mayıs 2024 | 31 Mayıs 2024 |
| 20 Haziran 2024 | 28 Haziran 2024 |
| 17 Temmuz 2024 | 26 Temmuz 2024 |
| YAZ TATİLİ | YAZ TATİLİ |
| 18 Eylül 2024 | 27 Eylül 2024 |
| 16 Ekim 2024 | 25 Ekim 2024 |
| 20 Kasım 2024 | 29 Kasım 2024 |
| 18 Aralık 2024 | 27 Aralık 2024 |
* Son başvuru tarihi saat 16:50’ ye kadar Rektörlük 1. Kat Evrak Kayıt Ofisine elden teslim edilen başvurular o ay gündeme alınacak olup son başvuru tarihinden sonra teslim edilen dosyalar bir sonraki ay yapılacak olan toplantı gündemine alınacaktır.
* Formlar her seferinde ÜNİKYS formlar kısmından güncel halleri kullanılarak tek yüze çıktı alınıp zımbalanmadan bir şeffaf dosya içerisinde aşağıda belirtilen sıralamaya uygun teslim edilmelidir.
■ Başvuru Dilekçesi
■ Başvuru Formu
■ Gönüllü Katılım Formu
■ Gizlilik Taahhütnamesi
■ Başvuru Kontrol Listesi
■ Veli/Vasi Onay Formu (18 yaşından küçük gönüllü var ise doldurulmalıdr)
■ Ölçek Geliştirme Başvuru Formu(Ölçek geliştirilecek ise doldurulmalıdır.)
■ Ekler; anket, mülakat soruları, ölçek, ölçek izinleri vs…
* Veri toplama dönemi tarih aralıkları toplantı tarihinden sonra olacak şekilde belirlenmelidir. * Kurul çalışma takviminde değişiklik yapma hakkına sahiptir.